Over dode mensen en levendige vissen

Daar zijn we weer. We klagen wel eens over het internet in den vreemde, maar hier is dat niet nodig; het is er gewoonweg niet. Of soms, zoals nu, wel. De gordel van smaragd is geen gordel van draadloos internet ;-)

Voor we verder gaan met het verhaal van de afgelopen drie weken; een waarschuwing. We weten namelijk dat een aantal van jullie de foto’s bekijken met hun kroost. En of het deze maal slim is dit te doen laten we aan de ouders over. Eerst even zelf kijken dus, voor je naar de foto’s scrolt!

De reden van de ietwat schokkende foto’s is de begrafenisceremonie van de mensen in Tana Toraja. “Iets wat je gezien moet hebben als je door Sulawesi trekt”, zegt onze reisgids. Het bleek een van de meest bijzondere ervaringen te worden die we hebben meegemaakt. Wat is daar nu zo bijzonder aan zul je denken? Iemand zomaar begraven zit er niet in. Op het moment dat iemand overlijdt beginnen de voorbereidingen voor de ceremonie die dan plaats moet vinden. En dat is niet zomaar gebeurt. Een van de belangrijke rituelen tijdens de uiteindelijke ‘begrafenis’ is het slachten van varkens en buffels. Die varkens zijn op zich niet van groot belang, de buffels echter wel. Het aantal zegt iets over de overledene, maar ook iets over de status die de overledene in het hiernamaals zal hebben. Met andere woorden; des te meer buffels geslacht worden, des te belangrijker was de persoon tijdens leven en zal de persoon worden in het dodenrijk. Wij mochten aanwezig zijn bij een middelgrote ceremonie op de derde dag; de slachtdag. Bij een grote ceremonie worden er tot 24 (!) buffels geslacht. Bij ons werden er uiteindelijk 8 gedood. Onze gids vertelde echter dat er vorig jaar iemand is overleden waarbij er bijna 100 werden gedood. Hij vond dat wel een beetje overdreven… Maar…, die buffels moeten worden gekocht bij rijstboeren in de buurt die de buffels gebruiken bij het werk in de rijstvelden. Een belangrijk dier dus en daarmee niet goedkoop. De prijs van een buffel? Een kleine auto voor ons (!!), vooral de Albino versie is erg aan de prijs. En daarmee kan het soms 1 tot 2 jaar duren eer een familie het geld bij elkaar heeft voordat de gehele ceremonie plaats kan vinden. Al die tijd wordt het familielid ‘in leven’ gehouden door het te balsemen en in de huiskamer te zetten en elke dag te voorzien van eten, drinken en de broodnodige kruidnagelsigaretten. Een Indonesische man kan absoluut niet lang zonder zijn kreteks…

Wat wij mee hebben mogen maken zo meteen, eerst wat er gebeurt na beëindiging van de ceremonie. Ze gaan namelijk niet de grond in, maar de rots in. Of ze worden bijgezet in grotten waar al andere familieleden liggen. Maar die mensen doen dit al ver voor de eerste missionarissen naar Sulawesi kwamen en sommige kisten zijn al in een ver verleden gaan rotten. Zo’n grot is ondertussen een bottenverzameling geworden, dat begrijp je wel. Waarom ze dan na al die honderden jaren niet zijn gaan begraven in de grond? Was een van onze vragen aan onze gids. Nee, de grond is voor rijst. En inderdaad; overal waar rijst kan staan, staat rijst.

Wij waren op dag drie van de ongeveer een week durende ceremonie. En dag drie is de dag van de slachting. Dit gebeurde voor onze ogen!! Foto’s maken was geen probleem. Sterker nog, des te meer toeristen, des te groter het prestige en de Toraja’s staan zelf met foto- en videocamera vooraan om te alles vast te leggen. Wie ook vooraan staat is een van de ceremoniemeesters die bijhoud wie wat van de slacht krijgt. Het vlees van de 8 buffels en de tientallen varkens werd weer verdeeld onder de gemeenschap! En die man hield keurig bij wie wat kreeg, zodat bij een volgende ceremonie de gunst teruggegeven kon worden. Dat slachten gebeurde overigens op een goede manier. Er worden speciale mensen uit omliggende dorpen voor gevraagd die de buffels met 1 rake hak de slagader doorhakken. Om er voor te zorgen dat het beest niet aan de loop gaat, zoals kippen dit doen, is het vastgeknoopt aan een boomstam in de grond. Na het slachten gaan diezelfde mensen direct aan de slag met schoonmaken en verdelen. Het werd dus een bloederig zootje. Die beesten zijn ook niet klein of zo. Op de foto’s zul je begrijpen dat het er bij 24 buffels nog wat bloederiger uit zal zien….
Na het villen van de buffels worden de laatste restjes vlees van de huid afgeschraapt en in een hol stuk bamboe gedaan samen met wat kruiden: een echte specialiteit!!! En wij hebben dat natuurlijk de avond na de slachtpartij besteld…. Heerlijk!
De 2 daarop volgende dagen een scooter gehuurd en wat rond getourd door de prachtige omgeving en nog meer “bizarre” graven bezocht. In rotsen en op rotsen, houten kisten vervallen in een grot, schedels op richeltjes… je kijkt je ogen uit. De doden worden nog steeds “verzorgd” door de nabestaanden en krijgen regelmatig nog eten, drinken en natuurlijk sigaretten. De foto’s spreken voor zich denken we. De rijkere doden worden door middel van levensecht lijkende poppen afgebeeld voor de ingang van grotten waar ze zijn begraven: de zogenaamde Tau Tau poppen.
Onderweg ook veel van de traditioneel gebouwde huizen gezien met bijpassende mini versies: de rijstopslag. Op sommige huizen hangen ook de hoorns van de gedode buffels welke een overleden familielid heeft “gekregen”.

Na Rantepao richting het noorden gegaan om uiteindelijk heerlijk 10 nachten op de Togean eilanden te bivakkeren. Buiten duiken, snorkelen en biertjes drinken bij het kampvuur ’s avonds hebben we daar niet veel gedaan…… heel prettig! We hebben de 1e 6 nachten in een soort resortachtig iets gezeten, sowieso zijn alle maaltijden inclusief dus je hoeft alleen maar aan te schuiven. Het 2e eiland hebben we 3 dagen voor ons alleen gehad…. Zo fijn dat laagseizoen! En de onderwater wereld is prachtig, de foto’s spreken wederom voor zich! Martin heeft nog een stoere snorkel actie gedaan met niet giftige kwallen in een meer, Marjolein heeft in haar vorige leven iets van een “vissen” trauma opgelopen dus heeft dat uitje even overgeslagen.

Nu onderweg naar het echte noorden van Sulawesi om daar naar Bunaken eiland te gaan (waar je trouwens nog mooier kan duiken en snorkelen) en op het vaste land nog een aantal leuke uitstapjes te maken voor de komende 4 weken. Het volgende ticket naar het volgende land is ondertussen geboekt en het einde van de reis komt stiekem al een beetje om de hoek kijken…..

Meer foto's op Picasa lukt helaas niet met de internet verbinding....

M&M